FOTOSENTEZ VE SOLUNUM

 FOTOSENTEZ

        Bazı canlılar besinlerini hazır alırken bazı canlılar kendi besinini kendisi üretir. Kendi besini kendisi üreten canlılar yeşil bitkilerdir, yani üreticilerdir.

     Yeşil bitkiler besin üretmek için gerekli enerjiyi güneşten alırlar. Güneşten gelen ışınlar bitkilerin yeşil kısmında bulunan klorofil pigmentleri tarafından tutulur. Klorofil pigmentleri bitkiye yeşil rengi veren kloroplast içinde bulunurlar. 

     Bitkiler kökleri yardımı ile topraktan aldığı su ve yapraktaki gözenekleri ile havadan aldığı karbondioksiti kloroplasta gönderir. Kloroplast içerisindeki klorofil pigmentleri güneş enerjisini, suyu ve karbondioksiti kullanarak besin ve oksijen üretir. Bu olaya Fotosentez denir.

      Besin olarak üretilen yapı basit şeker olan glikozdur.

      Fotosentez kimyasal bir tepkimedir.

      Fotosentez sadece gündüz veya ışıklı ortamda gerçekleşir.

Fotosentez Denklemi

Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler

1.      Klorofil Miktarı

v Klorofil olmaz ise fotosentez gerçekleşmez.

v Klorofil miktarı arttıkça fotosentez hızı da artar.

2.      Işığın Rengi

v Fotosentez hızı ışığın rengine bağlıdır.

v Fotosentez hızı yeşil renkte en yavaştır.

v Fotosentez hızı en fazla mor ve kırmızı renktedir.

3.       Karbondioksit Miktarı

v Karbondioksit miktarı fotosentez hızını etkiler. Fotosentez için gereklidir.

v Karbondioksit miktarı arttıkça fotosentez hızı artar. Ancak klorofiller maksimum düzeyde karbondioksit aldığında fotosentez hızı sabit kalır.

4.       Işık Miktarı

v Işık fotosentez için vazgeçilmezdir. Işık olmaz ise fotosentez gerçekleşmez.

v Işık miktarı arttıkça fotosentez hızı da artar, ancak belli süre sonra sabit kalır.

5.      Sıcaklık

v Fotosentez sıcaklığa göre farklılıklar gösterir.
v Fotosentez en hızlı 30 ˚C ‘de gerçekleşir.

SOLUNUM

        Bütün canlılar yaşamını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Üretici canlılar bu enerjiyi güneş enerjisinden alırken, tüketici canlılar enerjilerini besinlerden alırlar.Hücrelerde enerji üretmekle görevli organel mitokondridir.

        Canlıların besinleri oksijenli ortamda veya oksijensiz ortamda parçalayarak enerji elde etmesine solunum denir.Bütün canlılar yaşamları boyunca solunum yaparlar. Solunum canlılar için ortak bir özelliktir. Hayvanlar her zaman solunum yapar. Bitkiler ise gündüz hem fotosentez hem de solunum yaparlar, gece ise sadece solunum yaparlar. 

            Solunum olayı esnasında oksijen kullanılıyorsa oksijenli solunum, kullanılmıyor ise oksijensiz solunum olarak isimlendirilir.

Oksijenli Solunum

       

         Besinler oksijen ile mitokondride parçalanılırlar. Besinlerin parçalanması sonucu karbondioksit, su ve enerji açığa çıkar. Besinlerin parçalanmasında oksijen kullanılıyor ise bu solunuma oksijenli solunum denir. 

         Solunum sonucu açığa çıkan enerji ATP ( adenozin tri fosfat) içerisinde depolanır. ATP içerisinde 3 ( tri )  tane fosfat ( P ) bulunur. Enerji bu 3 fosfatın arasındaki bağlarda depolanır. Biz bu bağları kırarak enerjiyi kullanırız.

Oksijensiz Solunum

    Bazı canlılar besinleri parçalarken oksijene ihtiyaç duymazlar. Besinleri parçalamak için oksijen kullanılmıyor ise bu olaya oksijensiz solunum denir. Oksijensiz solunumda besinler enzimler ile parçalanır.

      Bazı bir hücreli canlılar, bazı bakteriler ve maya mantarları besinleri parçalarken oksijensiz solunum yaparlar.

        Oksijensiz solunum sonucu da ortaya karbondioksit gazı, su ve enerji açığa çıkar.