MADDE DÖNGÜLERİ

1.      Su Döngüsü

       Su döngüsü suyun yeryüzü ve atmosfer arasında dolaşması ile oluşur. Buharlaşma ve yoğuşma olayları sonucu su döngüsü oluşur. Havadaki su buharı atmosfere yükselir, soğuk hava kütlesi ile karşılaşınca yağmur, kar veya dolu olarak yeryüzüne düşer. Yeryüzüne düşen yağmurlar topraktan süzülerek yer altı sularını oluşturur. Bu sular yerüstündeki sular ile birleşerek deniz ve okyanusları ulaşır. Bitkiler fotosentez olayında su kullanırlar. Suyun fazlasını terleme ve hava ile geri verirler. Hayvanlar ise içtikleri suları boşaltım ve solunum yoluyla geri doğaya verirler. Doğada bulunan sular güneş yardımı ile buharlaşır ve atmosfere gider bu sayede su döngüsü gerçekleşmiş olur..

2.      Karbon ve Oksijen Döngüsü

       Karbon bütün canlıların vücudunda bulunur. Oksijen ise canlılığın devamı için gereklidir. Temelde fotosentez ve solunum olayları karbon ve oksijen döngüsünü sağlar. Bitkiler fotosentez yaparken havadaki karbondioksiti alırlar ve havaya oksijen verirler. Tüketiciler ise havada bulunan oksijeni alarak havaya karbondioksiti verirler. Ayrıştırıcılar ise ölü canlıların yapısındaki karbonu çevirerek karbondioksit şeklinde havaya verirler. Yanma olayları sonucunda da karbondioksit oluşur. Bu sayede karbon ve oksijen döngüsü tamamlanmış olur.

3.      Azot Döngüsü

       Atmosferde en fazla bulunan gaz azot gazıdır. Ancak canlılar atmosferdeki azotu direk olarak kullanamazlar. Atmosferdeki azot şimşek ve yıldırım gibi doğa olayları sonucunda toprağa geçer. Bazı bitkiler topraktaki azotu su ve kökleri yardımı ile vücutlarına geçmesini sağlarlar. Tüketiciler ise bu bitkileri yiyerek azotu vücutlarına alırlar. Hayvan dışkıları, bitki ve hayvan ölüleri ise hayvanlar tarafından parçalanarak yapılarındaki azotun doğaya geçmesi sağlanır.