DNA VE Genetik Kod

DNA ( Deoksiribonükleikasit)

       Bütün hücrelerin yönetici molekülüdür. Kalıtsal özelliklerimizi üzerinde taşır. DNA üzerinde genler bulunur. DNA çift ( 2 ) zincirden oluşur. DNA’nın temel yapı birimine nükleotit denir. DNA’nın yapısında;

1.      Azotlu organik baz

2.      Deoksiriboz şekeri

3.      Fosfat

bulunur.

v  DNA’da bulunan bazlar; Adenin ( A ), Guanin ( G ), Timin ( T ) ve Sitozin ( S,C )’dır.

v DNA’da bulunan Deoksiriboz şekeri 5 karbonlu ( 5C ) şekerdir ve D ile gösterilir.

vDNA’nın yapısında bulunan Fosfat ( PO₄¯³ ) P ile gösterilir.

Nükleotitin yapısı

       DNA’nın yapısında bulunan baz, şeker ve fosfat birleşerek DNA’nın en küçük yapıtaşı olan nükleotidi oluşturur. Nükleotid isimlendirilirken bazın adına bakılır.

       Bir DNA’da nükleotidler bir araya gelerek geni oluşturur. Gen oluşurken adenin nükleotidinin karşısına timin nükleotidi, timin nükleotidinin karşısına adenin nükleotidi, guanin nükleotidinin karşısına ise sitozin nükleotidi, sitozin nükleotidinin karşısına ise guanin nükleotidi gelir.

 

       Genler bir araya gelerek DNA’yı oluşturur. DNA çok fazla sayıda genin bir araya gelmesi sonucu oluşur.

DNA’lar kromozomların içerisinde bulunur.

Kromozomlar ise çekirdeğin içerisinde dağılmıştır.

    Kromozom > DNA > Gen > Nükleotid      ( KeDiGeNi )

DNA’daki Sayısal Bilgiler;

v  Bir DNA’da her zaman A = T ve G = S sayısına eşittir.

v  Bir DNA’da toplam nükleotid sayısı bulunurken A+T+G+S işlemi yapılır.

v  Bir DNA’da toplam nükleotid sayısı, toplam şeker sayısı, toplam organik baz sayısı ve toplam fosfat sayısı birbirine eşittir.

v  Toplam gen sayısı ise toplam nükleotid sayısının yarısına eşittir.

v  Toplam hidrojen bağı sayısı bulunurken A veya T sayısı 2 ile çarpılır ve G veya S 3 ile çarpılır ve ikisi toplanır.

·   Toplam Nükleotid Sayısı = Toplam Baz Sayısı = Toplam Şeker Sayısı = Toplam Fosfat Sayısı =  A + T + G + S ·   Toplam Gen Sayısı  = ( A + T + G + S ) /2 ·   Toplam Hidrojen Bağı Sayısı = A x 2 + G x 3

DNA’nın Kendini Eşlemesi

        Hücre bölünmelerinin hazırlık evrelerinde DNA miktarı 2 katına çıkar. DNA miktarının 2 katına çıkması olayına DNA’nın eşlenmesi denir. DNA’nın kendini eşlemesi sayesinde kalıtsal bilgi yavru bireylere aktarılır. DNA fermuar gibi açılır ve bazlar kendini eşleyerek tamamlar böylece 2 tane DNA oluşmuş olur.