SİNDİRİM SİSTEMİ

     Canlıların ortak özelliklerinden biriside beslenmektir. Canlılar bütün faaliyetleri için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Gerekli olan bu enerjiyi ise besinlerden karşılarlar. Vücudumuza aldığımız besinlerin belli aşamalardan geçerek enerjiye dönüştürülmesine sindirim denir.

       Besinlerimizden olan karbonhidrat, protein, yağ hücre zarından geçebilecek büyüklükte olmadıkları için sindirime uğrarlar. Su, vitamin ve mineraller ise hücre zarından geçebilecek büyüklükte oldukları için sindirime uğramazlar.

BESİNLER	BULUNDUĞU BESİNLER	GÖREVLERİ
KARBONHİDRAT	Ekmek, Makarna, Patates	Enerji verici olarak görev yapar.
PROTEİN	Yumurta, Peynir, Süt, Et	Yapıcı ve onarıcı olarak görev yapar.
YAĞ	Mısır, Zeytin, Fındık, Ayçiçeği	Enerji verici olarak görev yapar.
VİTAMİNLER	Sebzeler ve Meyveler	Düzenleyici olarak görev yapar.
SU ve MİNERALLER	Bütün Besinlerde	Düzenleyici olarak görev yapar.

SİNDİRİMDE GÖREVLİ ORGANLAR

       Sindirim sisteminde görev alan organlara sindirim organları denir. Sindirim organları sırası ile şunlardır;

1.      AĞIZ

       Sindirimin başladığı yerdir. Besinleri dişler yardımıyla parçalayarak daha küçük parçacıklar haline getirir. Tükürük besinleri yumuşatır. Besinlerin yutulması kolaylaşır.

2.      YUTAK

       Burada sindirim gerçekleşmez. Kapakçık şeklindedir. Yemek borusuna ve soluk borusuna açılır. Yemekler buradan yemek borusuna geçer.

3.      YEMEK BORUSU

Burada sindirim gerçekleşmez. Gelen yemekler buradan mideye iletilir.

4.      MİDE

       Besinler bir süre burada depolanır. Kasılıp gevşemesiyle besinler bulamaç haline getirilir ve burada sindirilir.

5.      İNCE BAĞIRSAK

       Bütün büyük besinlerin sindirimi burada biter. Sindirilen besinler buradan villuslar yardımı ile kana geçer. Sindirim olayının sonlandığı yerdir.

6.      KALIN BAĞIRSAK

       Sindirilmiş besinlerin içerisinde kalan su ve mineraller buradan emilerek kana geçer. Burada sindirim olayı gerçekleşmez.

7.      ANÜS

       Besin maddelerinin vücut tarafından kullanılmayan bölümü olan posanın vücut dışına atıldığı kısımdır.

SİNDİRİME YARDIMCI ORGANLAR

       Besinlerin sindirimi için gerekli olan bazı sıvıların üretilmesi için gerekli organlara sindirime yardımcı organlar denir. Sindirime yardımcı organlar şunlardır;

1.      KARACİĞER

       Yağların sindirimi için gerekli olan safra salgısını üretir. Safra salgısını ürettikten sonra bir kanal yardımı ile ince bağırsağa gönderir.

2.      PANKREAS

       Karbonhidrat, protein ve yağların sindirimi için gerekli olan pankreas öz sıvısını üretir. Pankreas öz sıvısını ürettikten sonra bir kanal yardımı ile ince bağırsağa gönderir.

FİZİKSEL VE KİMYASAL SİNDİRİM

1.      Fiziksel Sindirim

Ø  Besinlerin sadece fiziksel değişime uğradığı sindirimdir.

Ø  Fiziksel sindirim ağızda (dişler yardımı ile ) başlar, ince bağırsakta biter.

Ø  Besinlerin ağızda çiğnenerek küçük parçacıklara ayrılması fiziksel sindirimdir.

Ø  Besinlerin mide kasları yardımı ile bulamaç haline getirilmesi fiziksel sindirimdir.

Ø  Yağların safra salgısı ile küçük parçalara ayrılması fiziksel sindirimdir.

2.      Kimyasal Sindirim

Ø  Besinlerin enzim ve bazı salgılar yardımı ile yapısının bozularak enerji üretilmesidir.

Ø  Kimyasal sindirim ağızda ( tükürük sıvısı yardımı ile ) başlar, ince bağırsakta biter.

Ø  Karbonhidratların enzim ve tükürük sıvısı ile birleşmesi kimyasal sindirimdir.

Ø  Protein midede enzim ve mide öz sıvısı ile birleşmesi kimyasal sindirimdir.

Ø  Yağların enzim ve pankreas öz sıvısı ile birleşmesi kimyasal sindirimdir.

Ø  Pankreas öz sıvısı sayesinde ince bağırsakta bütün sindirimler tamamlanır.

SİNDİRİM SİSTEMİNDE GÖRÜLEN BAZI HASTALIKLAR 

Gastrit: Mide derisinin iltihaplanması sonucu oluşur.

Reflü: Mide içerisinde bulunan sıvının tekrar yemek borusuna kaçması sonucu oluşur.

Bağırsak iltihapları: Bağırsakta meydana gelen iltihaplanmalardır. Uzun süre şikâyetlere neden olur.

SİNDİRİM SİSTEMİNİN SAĞLIĞI

Ø  Dengeli ve yeterli beslenmeliyiz.

Ø  Çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketmemeliyiz.

Ø  Yiyecekleri yutmadan önce yeterince çiğnemeliyiz.

Ø  Lifli besinler tüketmeliyiz.

Ø  Yemekten sırasında ve yemekten sonra fazla su içmemeliyiz.

Ø  Asitli ve kafeinli yiyeceklerden uzak durmalıyız.

Ø  Tam doymadan sofradan kalkmalıyız.

Ø  Besinleri tüketmeden önce bol su ile yıkamalıyız.

Ø  Yemeğe salata veya meyve ile başlamalıyız.

Ø  Alkol ve sigara kullanmamalıyız.

Ø  Yemekten sonra biraz dinlenmeliyiz.

Ø  Doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanmamalıyız.
Ø  Günde en az 2 litre su içmeliyiz.