BESİNLERİN SİNDİRİMİ

      Canlıların ortak özelliklerinden biriside beslenmektir. Canlılar bütün faaliyetleri için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Gerekli olan bu enerjiyi ise besinlerden karşılarlar. Vücudumuza aldığımız besinlerin belli aşamalardan geçerek enerjiye dönüştürülmesine sindirim denir.

      Besinlerimizden olan karbonhidrat, protein, yağ hücre zarından geçebilecek büyüklükte olmadıkları için sindirime uğrarlar. Su, vitamin ve mineraller ise hücre zarından geçebilecek büyüklükte oldukları için sindirime uğramazlar.

BESİNLER	BULUNDUĞU BESİNLER	GÖREVLERİ
KARBONHİDRAT	Ekmek, Makarna, Patates	Enerji verici olarak görev yapar.
PROTEİN	Yumurta, Peynir, Süt, Et	Yapıcı ve onarıcı olarak görev yapar.
YAĞ	Mısır, Zeytin, Fındık, Ayçiçeği	Enerji verici olarak görev yapar.
VİTAMİNLER	Sebzeler ve Meyveler	Düzenleyici olarak görev yapar.
SU ve MİNERALLER	Bütün Besinlerde	Düzenleyici olarak görev yapar.

SİNDİRİMDE GÖREVLİ ORGANLAR

       Sindirim sisteminde görev alan organlara sindirim organları denir. Sindirim organları sırası ile şunlardır;

1.      AĞIZ

      Sindirimin başladığı yerdir. Besinleri dişler yardımıyla parçalayarak daha küçük parçacıklar haline getirir. Tükürük besinleri yumuşatır. Besinlerin yutulması kolaylaşır.

DİŞLERİMİZ

      Besinleri koparmamıza, parçalamamıza ve öğütmemize yardımcı olur. Yeni doğan bebeklerin dişleri olmaz. Çocuklarda ilk önce süt dişler çıkar. Süt dişler 20 tane olur. Süt dişleri 7-8 yaşlarına gelince dökülmeye başlar. Yetişkin bir insanda ise 32 tane diş vardır. Bu 32 diş içerisinde kesici dişler, köpek dişleri ve azı dişler olmak üzere 3 çeşit diş vardır. Genellikle 18-22 yaşlarında çıkan azı dişlere ise yirmi yaş dişleri denir.

a)      Kesici Dişler

Ø  Ağzımızı ön tarafında bulunur.

Ø  Besinleri ısırarak koparmamızı sağlar.

Ø  Alt çenede 4, üst çenede 4 tane olmak üzere toplam 8 tane kesici diş vardır.

b)     Köpek Dişleri

Ø  Kesici dişlerin sağ ve sol tarafında bulunurlar.

Ø  Uçları sivri yapıdadır.

Ø  Besinleri koparıp parçalamamızı sağlar.

Ø  Alt çenede 2, üst çenede 2 tane olmak üzere toplam 4 tane köpek dişi vardır.

c)      Azı Dişler

Ø  Ağzımızdaki diğer dişlerin hepsi azı diştir.

Ø  Üzerleri düz ve geniştir.

Ø  Besinleri ezerek öğütür.

Ø  Alt çenede 8, üst çenede 8 tane olmak üzere toplam 16 tane azı diş vardır.

Ø  18-22 yaşlarında yirmi yaş dişleri çıkar. Bu dişler azı diş sınıfına girer ve 4 tanedir.

2.      YUTAK

      Burada sindirim gerçekleşmez. Kapakçık şeklindedir. Yemek borusuna ve soluk borusuna açılır. Yemekler buradan yemek borusuna geçer.

3.      YEMEK BORUSU

      Burada sindirim gerçekleşmez. Gelen yemekler buradan mideye iletilir.

4.      MİDE

      Besinler bir süre burada depolanır. Kasılıp gevşemesiyle besinler bulamaç haline getirilir ve burada sindirilir.

5.      İNCE BAĞIRSAK

       Bütün büyük besinlerin sindirimi burada biter. Sindirilen besinler buradan villuslar yardımı ile kana geçer. Sindirim olayının sonlandığı yerdir.

6.      KALIN BAĞIRSAK

       Sindirilmiş besinlerin içerisinde kalan su ve mineraller buradan emilerek kana geçer. Burada sindirim olayı gerçekleşmez.

7.      ANÜS

       Besin maddelerinin vücut tarafından kullanılmayan bölümü olan posanın vücut dışına atıldığı kısımdır.

SİNDİRİM SİSTEMİNİN SAĞLIĞI

Ø  Dengeli ve yeterli beslenmeliyiz.

Ø  Çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketmemeliyiz.

Ø  Yiyecekleri yutmadan önce yeterince çiğnemeliyiz.

Ø  Yemekten sırasında ve yemekten sonra fazla su içmemeliyiz.

Ø  Asitli ve kafeinli yiyeceklerden uzak durmalıyız.

Ø  Tam doymadan sofradan kalkmalıyız.

Ø  Besinleri tüketmeden önce bol su ile yıkamalıyız.

Ø  Yemeğe salata veya meyve ile başlamalıyız.

Ø  Alkol ve sigara kullanmamalıyız.

Ø  Yemekten sonra biraz dinlenmeliyiz.

Ø  Doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanmamalıyız.

Ø  Günde en az 1,5 - 2 litre su içmelidir.