MADDENİN HALLERİ

           Maddeni katı, sıvı ve gaz olmak üzere 3 hali vardır. 

1.      KATI HALİ

Ø  Maddenin en düzenli halidir.

Ø  Tanecikler sıkı temas halindedir.

Ø  Tanecikler arası çekim kuvveti çok fazladır.

Ø  Tanecikler sadece titreşim hareketi yaparlar.

Ø  Belirli bir hacmi ve şekli vardır.

Ø  Katılar sıkıştırılamazlar.

2.      SIVI HALİ

Ø  Katılara göre biraz daha düzensizdirler.

Ø  Tanecikler temas halindedir.

Ø  Tanecikler arası çekim kuvveti katılardan azdır.

Ø  Tanecikler öteleme, dönme ve titreşim hareketi yaparlar.

Ø  Belli bir şekli yoktur. Belli bir hacmi vardır.

Ø  Konulduğu kabın şeklini alırlar.

Ø  Sıvılar sıkıştırılmazlar.

( Çok büyük kuvvet uygulanırsa sıkıştırılır ancak gözle görülemezler.)

3.      GAZ HALİ

Ø  Maddenin en düzensiz halidir.

Ø  Tanecikler arası mesafe çok fazladır.

Ø  Tanecikler arası çekim kuvveti çok azdır.

Ø  Tanecikler öteleme, dönme ve titreşim hareketi yaparlar.

Ø  Belli bir şekli ve hacmi yoktur.

Ø  Konulduğu kabı doldururlar.

Ø  Gazlar sıkıştırılabilirler.

HAL DEĞİŞİMİ
 Maddeler ısı alarak veya ısı vererek taneciklerinin yapısının değişmesine hal değişimi denir.

            Erime = Katı haldeki bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesidir.

            Buharlaşma = Sıvı haldeki bir maddenin ısı alarak gaz haline geçmesidir.

            Süblimleşme = Katı haldeki bir maddenin ısı alarak direk olarak gaz hale geçmesidir.

            Yoğuşma = Gaz haldeki bir maddenin ısı vererek sıvı hale geçmesidir.

            Donma = Sıvı haldeki bir maddenin ısı vererek katı hale geçmesidir.

            Kırağılaşma = Gaz haldeki bir maddenin ısı vererek direk katı hale geçmesidir.

          Erime – Buharlaşma ve Süblimleşme olayı gerçekleşirken;

Ø  Madde ısı alır.

Ø  Tanecikler arası mesafe artar.

Ø  Tanecikler arası çekim kuvveti azalır.

Ø  Tanecikler hızlanır.

          Yoğuşma – Donma ve Kırağılaşma olayı gerçekleşirken;

Ø  Madde ısı verir.

Ø  Tanecikler arası mesafe azalır.

Ø  Tanecikler arası çekim kuvveti artar.

Ø  Tanecikler yavaşlar.

Erime ve Donma Isısı

        Erime sıcaklığındaki 1 gram katı maddenin, yine aynı sıcaklıkta 1 gram sıvı hale geçmesine erime ısısı denir. Erime ısısı Le ile gösterilir. Birimi j / g ‘dır.

        Donma sıcaklığındaki 1 gram sıvı maddenin, yine aynı sıcaklıkta 1 gram katı hale geçmesine donma ısısı denir. . Erime ısısı Ld ile gösterilir. Birimi j / g ‘dır.

        Bir maddenin erime ısısı donma ısısına eşittir. ( Le = Ld )
        Farklı maddelerin erime ısıları farklıdır.  

Bir maddenin erimesi veya donması için gereken enerji miktarı hesaplanırken;

  

                                         Q = m . L

       (  Q = Maddenin erimesi veya donması için gereken enerji miktarı )

        (  m = maddenin kütlesi )

v  Kışın kar yağdığında yollara tuz atılması ve soğuk havalarda arabalara antifriz konulması sıvıların donma noktasını aşağı düşürmek ve sıvının donmasını engellemektir.
     

       Buharlaşma ve Yoğuşma Isısı

            Buharlaşma sıcaklığındaki 1 gram sıvı maddenin, yine aynı sıcaklıkta 1 gram gaz hale geçmesine buharlaşma ısısı denir. Buharlaşma ısısı Lb ile gösterilir. Birimi j / g ‘dır.

            Yoğuşma sıcaklığındaki 1 gram gaz maddenin, yine aynı sıcaklıkta 1 gram sıvı hale geçmesine yoğuşma ısısı denir. Yoğuşma ısısı Ly ile gösterilir. Birimi j / g ‘dır.

            Bir maddenin buharlaşma ısısı yoğuşma ısısına eşittir. ( Lb = Ly )

          Farklı maddelerin buharlaşma ısıları farklıdır.

       Bir maddenin buharlaşma veya yoğuşma için gereken enerji miktarı hesaplanırken;

                                         Q = m . L

       (  Q = Maddenin buharlaşma veya yoğuşma için gereken enerji miktarı )

        (  m = maddenin kütlesi )