KİMYASAL BAĞLAR

 ELEKTRON DAĞILIMI

      Bir elementin periyodik cetveldeki yerini bulurken elementlerin elektron dağılımına bakılır. Atomun çekirdeğinde (+)yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar bulunur. (–) yüklü elektronlar ise yörüngelerde bulunur.

      Nötr atomlarda proton sayısı elektron sayısına eşittir.

     Elektronlar yörüngeye belli bir kurala göre dizilirler. İlk yörüngede en fazla 2 elektron bulunur. Diğer yörüngelerde ise en fazla 8 elektron bulunur. Yörüngeler tam olarak dolmadan diğer yörüngeye geçilmez.

   v  Elektron dağılımı yapıldıktan sonra son yörüngedeki elektron sayısı atomun periyot numarasını, son yörüngedeki elektron sayısı ise atomun grup numarasını verir.

KİMYASAL BAĞLAR

         Elementlerin birçoğu elektron alırlar veya verirler. Elementler elektron alarak veya elektron vererek kararlı hale yani soygaz elektron düzenine ulaşırlar. Yani elementler elektron alıp verirken soygazlara benzerler.

      Bazı elementler son yörüngedeki elektron sayısını 2’ye tamamlar, bazıları ise 8’e tamamlar. Eğer 2’ye tamamlamış ise dublet kuralı, 8’e tamamlamış ise oktet kuralına uymuştur. Son yörüngedeki elektron sayısını 2’ye tamamlayanlar Helyum elementine benzer, 8’e tamamlayanlar ise Neon ve Argon elementine benzerler.

      Soygazlar kararlı yapıdadırlar. Elektron alıp vermezler. Bileşik oluşturmazlar. Kimyasal bağ yapamazlar.

          Elementlerin elektron alıp vererek oluşturduğu yapıya iyon adı verilir. Elementler elektron verdiği zaman artı ( + ) ile elektron aldığı zaman ise eksi ( - ) ile yüklenirler. Elementlerin ( + ) ile yüklenmiş haline Katyon ( -  )ile yüklenmiş haline Anyon denir.

      Metallerin özelliklerini öğrenmiştik. Metaller elektron vermeye yatkındır. Bundan dolayı metaller bağ yaparken ( + ) değerlik alırlar. Yani katyon olurlar.

        Ametallerin özelliğini de öğrenmiştik. Ametaller de elektron almaya yatkındır. Bundan dolayı ametaller bağ yaparken ( - ) değerlik alırlar. Yani anyon olurlar.

            1.      İyonik Bağ

            

            Elementlerin kararlı hale gelebilmek için; metallerin elektron vermesi ve ametallerin elektron alması sonucu ikisi arasında gerçekleşen elektron alış verişi sonucu oluşan bağ türüne İyonik bağ denir.

Ø  İyonik bağda elektron alış verişi vardır.

Ø  Sulu çözeltisi elektrik akımını iletir.

Ø  Metal ve Ametal arasında gerçekleşir.

Ø  Anyon ve Katyon atomları arasında gerçekleşir.

          2.      Kovalent Bağ

         Ametal atomlarının kararlı hale gelebilmek için kendi aralarında elektronların ortaklaşa kullanılmasına dayanan bağ türüne Kovalent bağ denir.

Ø  Kovalent bağda elektronların ortaklaşa kullanımı vardır.

Ø  Sulu çözeltisi elektrik akımını iletir.

Ø  Ametaller arasında gerçekleşir.

Ø  Anyon atomları arasında gerçekleşir.

BİLEŞİK OLUŞTURMA

   İki veya daha fazla elementin kimyasal bağ oluşturarak meydana getirdiği yeni saf maddeye bileşik

denir. Bileşiklerin hepsi belirli element atomlarından oluşur ve formüllerle gösterilir.

Bileşik oluşturulurken;

·         Metaller (+), ametaller (-) değerlik alırlar.

·         Metaller ile ametaller iyonik bağ yaparlar.

·         Ametaller kendi aralarında kovalent bağ yaparlar.

·         Bileşik her zaman nötr yüklü olacaktır.

·         Katyon miktarı anyon miktarına eşit olmalıdır.

·         Bileşik oluşturulurken ilk olarak katyon yazılır.

·         Katyon ve anyonun yükleri çapraz yazılarak yük denkliği sağlanır.

NOT:  1 sayısı kesinlikle yazılmaz. Sayılar aynı ise sayılar yazılmaz. Sayılar arasında sadeleştirme yapılabilir. (+)  ve (-) değerlikler yazılmaz.

Çok Atomlu İyonlarla Bileşik Oluşturma

      Çok atomlu iyonlarla bileşik oluştururken iyon denkliğine dikkat edilmesi gerekir. Bilmemiz gereken bazı çok atomlu iyonlar şunlardır.

       Çok atomlu iyonlarla bileşik oluştururken kurallar aynen geçerlidir. Ancak ikili bir atomun iyon denkliği sağlanırken altına yazılan sayı parantez alındıktan sonra yazılır.

       AŞAĞIDAKİ BİLEŞİKLERİ İNCELEYELİM

BİLEŞİĞİN ADI	İYONLAR		BİLEŞİĞİN FORMÜLÜ
	KATYON	ANYON
Aleminyum Sülfat	Al⁺³	SO₄¯²	Al₂ (SO₄)₃
Kalsiyum Karbonat	Ca⁺²	CO₃¯²	CaCO₃
Potasyum Hidroksit	K⁺	OH¯	KOH